Pages

26.11.2012

Yıldizeli İlçesi 8

KEMANKEŞ KARA MUSTAFA PAŞA

1592 yılında Arnavutluk’un Avlorya, bugünkü adıyla Vlore, şehrinde doğdu. Devşirme olarak Yeniçeri Ocağına alındı ve Kara Hasan Ağa’nın himayesinde eğitildikten sonra “So­lak” olarak göreve başladı. Kısa sürede “Çorbacılık”, “Kul Kethüdalığı” ve “Sekbanbaşılık” mevkilerine yükseldi. Ok atıcılığında büyük ustalık kazanarak “Kemankeş” ünvanını aldı. Kemankeş, Osmanlı Devleti’nde okçulukta ve ok atmada ustalığı ve yeteneği olanlar hakkında kullanılan bir “unvan”dır. Osmanlı Devleti’nde birçok kemankeş yetişmiş, bunlardan ve­zirliğe; hatta sadrazamlığa kadar yükselenler olmuştur. İşte adını Galata semtindeki bir ma­halleye verdiren Kemankeş Kara Mustafa Paşa bunlardandır.
Revan (Erivan) Seferi öncesinde IV. Murat tarafından Yeniçeri Ağalığı’na getirildi. Se­fer sırasında IV.Murat’ın dikkatini çekti ve İstanbul’a dönüşte Kaptan-ı Derya oldu. IV. Murat Bağdat Seferi’ne çıkarken Kaptan-ı Deryalık görevine ek olarak Sadaret Kaymakamlığı göre­vini de verdi. Bağdat Seferi sırasında padişahın her konuda danıştığı paşalardan biri oldu.

Bağdat seferi sırasında Sadrazam Tayyar Mehmet Paşa, 24 Aralık 1638 tarihinde şehit olunca yerine Kemankeş Kara Mustafa Paşa getirilmiştir. Tayyar Paşa’dan sonra Veziri Azam olan Kemankeş Kara Mustafa Paşa, devlet işlerinde ciddi ve dürüstü. Sadrazamlığın kendi­sine verilmesini beklerken Kemankeş’e verilmesini hazmedemeyen Şam Eski Valisi Silahtar Mustafa Paşa, Kemankeş Kara Mustafa Paşa’nın hasmı olmuştur. Kemankeş Kara Mustafa Paşa’nın ilk büyük hizmeti İran ile Kasr-ı Şirin Anlaşması’nı yapmasıdır. İran’dan dön­dükten bir süre sonra Sultan Murat vefat etmiştir. Bu dönemde etkisini artıran Kemankeş, önce Silahtar Mustafa Paşa’yı sonra Nasuh Paşa’yı öldürtmüş, Sultanzade Mehmet Paşa’yı Şam Valiliği’ne tayin ettirmiştir. Ancak Silahtar Yusuf Paşa ve Hüseyin Paşa (Cinci Hoca), Kösem Sultan’ın destekleri ile Sultan İbrahim’in vezirliği görevine atanmışlar ve Veziri Azam Kara Mustafa Paşa’nın bir çok yetkisi kısıtlanmıştır. Her ikisini de padişah koruduğundan dolayı bir şey yapamayan Kara Mustafa Paşa, Yeniçerileri ayaklandırarak her ikisini de öldürtmek iste­miş; ancak Ocağın akıl hocalarından Koca Muslihiddin Ağa bu olayı Padişaha anlatmış Padi­şah da, Kara Mustafa Paşa’nın katlini emretmiştir.
Hocapaşa çarşısında Tırnakçı Sarayı ve Sebilhane önünde Cellat Kara Ali tarafından kementle boğularak öldürülmüş, 1644’ün ocak ayında Çarşıkapısı’ndaki türbesine defnedilmiştir.

Kemankeş Kara Mustafa Paşa 5 yıl 4 ay süren Sadrazamlığında bazı hataları ile birlikte devlete çok önemli hizmetlerde bulunmuştur.

HİZMETLERİ
Ayarı düşük akçe yerine yeni akçeler bastırmış ve Osmanlı parasının değerini artırıcı çalışmalar yapmıştır. Bunda da başarılı olmuştur. Yeniçeri ve Sipahilerin sayısını azaltmış ve maaşlarını düzenli ve tam almalarını sağlamıştır. Devlet maliyesini sürekli denk götürmüştür. Donanmayı düzenlemiş, nüfus sayımlarını yaptırmış, Padişahın da emriyle ordu güzergâhında bulanan ıssız yerlere yerleşim yerleri kurulmasını sağlayarak buraların gelişmesini sağlamıştır. Böylelikle Yıldızeli’nin de kurucusu olmuştur.
Devlet işlerinde rüşveti, adam kayırmayı kaldırmış; bu sebeple de birçok düşman edinmiş. Sadrazamlık hayatı, devlet işleri ve düşmanları ile uğraşarak geçmiştir. İstanbul’da satılan tüm mallara narh konulmasını sağlamış; böylece piyasada kısa bir süre de bolluk ve ucuzluk sağlanmıştır. 15 Mayıs 1639’da Kasr-ı Şirin’de, 1622 yılından beri 17 yıldır süren Osmanlı-İran Savaşları’na son verecek Kasr-ı Şirin Anlaşması’nın imza edilmesinde önemli katkıları olmuştur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Sayfamızı Beğenmenizle
Mutluluk Duyarız