ÇİFTLEŞME :
Kangallarda
mecbur kalmadıkları sürece “yakın akraba çiftleşmesi” görülmez.
Köpekler, çiftleşmeden bir süre önce, birbirlerine alışmaları için
kapalı bir mekanda bir araya konulur. Çiftleşme 20-30 dakika arasında
gerçekleşir. Çiftleşme sonrası gebe kalan dişi sakinleşir ve uysallaşır.
Erkeğin mükerrer çiftleşme isteğine izin vermez.Dişi köpeğin
sakinleşip, erkek köpeği reddetmesinden döllenmenin gerçekleştiği
anlaşılabilir.
GEBELİK:
Kangallarda
gebelik yaklaşık 58-63 gün yani 9 haftadır. Bu süre, dişinin yaşı,
kaçıncı gebeliği olduğu, beslenme durumu gibi faktörlere bağlı olarak
değişir. Gebeliğin ilk bir ayında fiziksel yapısında değişme olmaz.Bu
aydan sonra, karın hızla şişmeye, memeler irileşip sarkmaya başlar.
Gebeliğin ilk bir ayından sonra dişiye ihtimam gösterilmeli, aşırı sıcak
ve soğuktan korunmalı, fazla hareketli olmasına izin verilmemeli,
beslenmesine özellikle dikkat edilmelidir.
DOĞUM:
Dişinin
huzursuzluğu, iştahsızlığı, vücut ısısının düşmesi ve göğüslerinden
sarımsı bir sıvının akması doğum anının yaklaştığını gösterir. Dişinin
sancılarının artmasından yaklaşık 2-3 saat sonra doğum gerçekleşir.Doğum
genelde “normal” olur.Dışarıdan müdahaleyi gerektirmez. Yavrular, zar
şeklinde ve içi jöle kıvamında bir sıvı ile dolu bir kese içinde,
ortalama yarımşar saat ara ile doğarlar. Anne köpek yavrularının içinde
bulunduğu zarı kendi çabasıyla soyar, göbek bağını keser, yavruların
bütün deliklerini temizler ve hem temizlemek hem de canlandırmak amacı
ile yavrularını yalar. Doğan yavruların gözleri kapalıdır. 9-10
günlükken gözleri aralanır ve 12-14 günden itibaren tamamen açılır.
Kangallar bir doğumda genellikle 7-8 civarında yavru verirler.
BESLENME
Beslenmede
Genel İlkeler; Sağlıklı ergin köpekler için günde bir öğün yemek
yeterlidir. Ancak bu öğün her gün aynı saatte verilmelidir. Bu öğünün
akşam saatlerine doğru yapılması uygundur. Yavru Köpekler ve genç
köpekler ile çok çalışan köpeklere günde iki öğün verilmelidir. Yine,
iştahı azalan yaşlı köpeklere de iki öğün verilmelidir. Köpeklere
ekşimiş, bozuk gıdalar; ucu sivri iyi parçalanmamış kemikler
verilmemelidir. Yemek Kapları hijyenik olmalıdır. İçme suyu, köpeğin
devamlı ulaşabileceği bir yerde olmalı veya günde en az üç defa bir
kapta verilmelidir. Yavru Köpeklerin Beslenmesi; Yavrular, 4. haftadan
itibaren önlerine konan sütü içebilirler.3-4 haftalık olana kadar
emmelidirler. Yavrular 3 haftalık olduklarında ana sütüne veya süt
ikâmelerine ilaveten çeşitli yiyeceklere alıştırılmaya başlanmalıdır. 6
haftalıkken sütten kesilir, analarından ayrılırlar. Bu yaştan önce
dişleri tamamen gelişmediği için sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Genç
Köpeklerin Beslenmesi ; Genç Köpeklerde 3 aylık olana kadar günde 4-5
kere ;3-5 aylık arası günde 3 kere; 5-10 ay arası günde 2 kere, mümkün
olduğunca her gün aynı saatlerde mama verilmelidir. Büyüme çağındaki
köpeklere ihtiyacından fazla mama verilmemelidir, zira çok hızlı büyüme
iskelet bozukluklarına neden olabilir. Ergin Köpeklerin Beslenmesi;
Ergin Kangallar, günde bir defa ve her gün aynı saatte beslenmelidir.
Orta boy bir köpek için yaklaşık 2 kilogramlık bir diyet düzenlenir.
Diyetin 1/3’ü et,1/3’ü tahıl ve sebze, 1/3’ü su olmalıdır. Ergin
köpekler halk arasında “yal” denilen arpa ununun sıcak su ile hamur
haline getirilmesiyle elde edilen mamulden 2 Kg kadar verilir. Buna
ilaveten 25 gr et ve haftada 3 kere haşlanmış , fazla sert olmayan kemik
verilir. Yaşlı Köpeklerin Beslenmesi ; Yaşlı Köpeklerde sindirim
etkinliğinin düşük olması nedeniyle, besin maddeleri bakımından zengin
ve sindirimi kolay mamuller verilmelidir. Yaşlı köpeklerin enerji
ihtiyaçları düşüktür, bu nedenle öğünlerde kalite artırılırken miktar
azaltılmalıdır. Koku alma duyusunun zayıflığı nedeniyle iştahsızlık
olabilir, bu durumda besinlerin lezzetliliği artırılmalıdır. Dişlerdeki
bozulmalar nedeni ile sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
BAKIM
Köpeklere
rahat hareket edeceği, yeterli genişlikte bir ortam sağlanması
önemlidir. Özellikle dışarıda, kulübelerde barınan, bekçilik gibi
görevler yapan köpeklerin köpeklerin sağlığının korunması için “tımar”
denen temizliğin sık sık yapılması gerekir Hangi yaşta olursa olsun
Kanallar yıkanmaz. Çünkü deride ter bezleri yoktur, dolayısıyla
terlemezler. Ancak bol miktarda yağ bezeleri vardır. Post ve ciltlerini
korumak için derilerinden yağlı bir madde salgılarlar. Bu yağlı madde,
ciltlerini nemli tutarak korumasını ve çatlamasını önler. Köpek
yıkandığı zaman bu yağlı madde de yıkanmış olacağından cildine zarar
verecektir.
EĞİTİM
Kangal
Köpekleri’nin eğitimi, köpek eğitiminde kullanılan temel eğitim
tekniklerinden farklı değildir. Ancak Kangallar, mizaçları itibariyle
özgür ruhlu ve lider çoban köpekleri oldukları için, pek sıkı bir
eğitime gerek duymadan da işlerini iyi yapabilmektedirler. Kangalların
eğitimi konusunda farklı görüşler mevcuttur.Ziraat Yüksek Mühendisi ve
“Kangal Köpeği” kitabının yazarı Orhan YILMAZ, Kangallara, gerekli bazı
temel eğitimlerin haricinde sıkı bir eğitim verilmesine karşı olduğunu
söylerken; Doğan Kartay,Kangalların,”Polis Köpeği” ve “Arama-Kurtarma
Köpeği” olarak ta çok başarılı olabileceğini söylemektedir. İster özel
eğitimli, ister çoban köpeği olsun, Kangallara, tasmaya alıştırma, amaca
yönelik terbiye, komutlara alıştırma gibi temel eğitimlerin verilmesi
gereklidir.
KÖPEK İSİMLERİ
Kangal
Köpekleri, iri cüsseli ve heybetli olmalarına karşın, çok cana yakın ve
“dost canlı” köpeklerdir. Bir çok ırka göre daha sadıktırlar. Kangallar
sahipleri ile aralarında çok güçlü dostluklar kurabilen
hayvanlardır.Yörede, hayvanların bu özellikleri, onları ailenin bir
bireyi gibi görecek kadar değer verdikleri bu hayvanlara çok güzel
isimler vermektedirler. Erkek köpeklere heybetli isimler seçilirken,
dişi köpeklere daha zarif isimler seçilmektedir. Tabii garip
isimlendirmelere de mevcuttur. Örneğin hayvanlara yabancı isimler
verilmektedir;Toni, Joni, Karlos gibi…
Dişi isimlerinden bazıları ;
Boncuk,
Boz, Bulut, Cesika, Ceylan, Cıncık, Dost, Elmas, Fındık, Filiz, Garoş,
Gümüş, Karabaş, Kartopu, Kontes, Manken, Mercan, Monika, Pamuk, Sarı,
Süslü, Sümbül, Uçar, Yaman, Zümrüt….
Erkek İsimlerinden Bazıları ;
Aloş,
Apaçi, Aslan, Bozo, Cesur, Coni, Çomar, Duman, Ejder, Garoo, Herkül,
jilet, Kalleş, Karabela, Karlos, Kemikkıran, Kurtboğan, Memati, Pala,
Panter, Reis, Şeytan, Talas, Tarzan, Tomas, Tomi, Toni, Topuz, Toroman,
Toros, Tüylü, Taysın, Yakışıklı, Zalım, Zalim, Zorba….
KAVGA ETMELERİ;
Kangallar,
istisnaları olmakla birlikte, insanlara karşı pek saldırgan
değildirler. Kendilerine her hangi bir tehdit ve tahrik olmadığı sürece
sebepsiz saldırganlık yapmazlar. Bilhassa bayan ve çocuklara karşı
koruyucudurlar. İnsanı kovalayan Kangal, yakaladığında yere yatırır ve
ön ayaklarını üzerine koyarak bekler. Yine tehdit veya tahrik olmadığı
sürece bekler. Üzerine doğru gittiği kişi yere çömelirse durur ve
bekler, yine saldırmaz. Ancak tabii kangallarında sonuçta bir hayvan
olduğu unutulmamalıdır. Köpekleri kendi aralarındaki kavgalara “boğuşma”
denir.Boğuşmalarda çok cesur ve atılgandırlar. Genellikle çift olarak
yetiştirilen Kangallar kavga esnasında birbirlerini sürekli kollarlar ve
eşinin ezilmesine asla müsaade etmezler. Kavgayı dikkatle ve heyecanla
izler, eğer kavgaya başka bir köpek girerse eşlerini müdafaa etmek için
kavgaya girerler.İki Kangal bir olup zayıf köpeği boğmaz. Yavrularıyla
ve kendi aralarında şakalaşma mahiyetinde de boğuşurlar. Bunlar bir nevi
talimdir. Yavrularına adeta taktik öğretirler. Yavruları kızdırıp
hırslandırırlar; yavru hırsla annesi veya babasını boğmaya çalışırken
anne ve baba bir insan gibi mütebessim yavrularını izler onlarla
şakalaşırlar.
KURDA GİTME VE KURT BOĞMA
“Kurda
Gitme” ve “Kurt Boğma” Kangal Köpekleri için bir kendini ispatlama
vesilesidir. Kangalların en önemli ve bilinen özelliklerinden biri
sürüyü kurttan koruyabilmeleri ve kurdu bazen tek başına
yıkabilmeleridir. Kangallar, genelde cesur olmalarına rağmen, her
köpeğin kurda gitmesi yada kurt boğması gibi bir durum söz konusu
değildir. Çok iyi bir Kangal tek başına bir kurdu boğabilir.Ancak
genellikle birkaç Kangal bir olup bir kurdu boğarlar. Kurt boğma işinde
köpekler boğuşma esnasında çok yara alır ve yorulurlar. Kurt boğan köpek
birkaç gün halsiz dolaşır kendine gelemez. Hızlı bir koşucu olan
Kangal, kurda yetişir ve yetiştiği zaman kurda sert bir “döş” vurur. Bu
darbe ile Kurt da Kangal da yere yıkılır. Kurt önce kalkarsa kovalamaca
devam eder; Kangal önce kalkarsa kurdun boğazına yapışır ve öldürünceye
kadar bırakmaz. Kangal, kurdun ölüsüne kulağını dayayarak dinler ve en
ufak bir harekette yeniden boğar. Kurun ölüsünün yanına kimseyi
yaklaştırmaz. Bu olaydan birkaç saat sonra,boğuşma esnasında boğazlarına
kaçan kurdun kılları nedeni ile öksürmeye başlar. Kurt boğan köpekler
mükafat için bir koyun kesilir. Öncelikle Koyunun kuyruk kısmı verilir.
Kuyruk kısmı, Köpeğin boğazına kaçan kurdun kıllarının temizlenmesinde
önemli rol oynar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder